Seyahat Sözlüğü

Kara Kutu Nedir?

Kara kutu; her hava taşıtında bulunması zorunlu bir olan kayıt, uluslararası kullanılan şekli ile bir flight recorder ünitesidir. Uçuş ile ilgili bütün bilgiler kara kutunun içine belirli bir algoritma ile kaydedilir. Böylece ihtiyaç duyulan anlarda uçuş verilerini yetkililer için ulaşılabilir kılar. Kara kutu düşünülenin aksine çoğunlukla siyah değil, parlak turuncu renktedir. En ekstrem durumlara ve çarpmaya dayanıklı kara kutular, konuşmaları kaydeden yapıları ile havacılık araştırma sektörünün en özel araçlarından biridir.

Kara Kutu Ne İşe Yarar?

Kara kutu, uçak kazalarının anlaşılmasına ve bunlardan tecrübe kazanılmasına yardımcı olur. Cihazın ilk kullanımı 1947 yılına dayanır. 1958 yılından sonra ise Sivil Havacılık Kurulu tarafından hava taşıtlarında kullanılması zaruri hale getirilmiştir.

Kara kutu, uçakla ilgili her türlü bilgiyi ve konuşmaları depolar. Bunları dış katmanlarının güçlülüğü sayesinde birçok zorlu şarta rağmen günlerce koruyabilir. Yolcu uçakları içerisindeki kara kutular, 90 gün boyunca deniz içerisinden sinyal yollayabilir. Ortalama 5 kilo ağırlığında olan kara kutular, deniz suyu ile etkileşime girdiği an aktif hale gelir ve sinyal yaymaya başlar. Böylece düşen bir uçağın yerini arayan her ekip, onu deniz altında bile bulabilir.

Pilotların konuşmaları, kara kutuya kaydedilir. Böylece araştırma görevlileri pilotların son konuşmalarını dinleyebilir. Ancak bu durum, her kara kutu için geçerli değildir. Bazı kara kutular sadece uçakla ilgili verileri kaydederken bazıları her iki işi de yapar.

Kara kutular, çarpışmadan en az şekilde etkilenmek için tasarlanır. Bunun için uçağın kuyruk kısmına yerleştirilirler.

Kara kutu bir granit kadar sağlam olacak şekilde tasarlanır. 1100 celsius derece sıcaklıkta bile belirli bir süre boyunca yapı bütünlüğü bozulmadan durabilir. Böylece bir uçak kazası nerede olursa olsun, bu kazanın nasıl olduğu ve gelecekte nasıl engellenebileceği hakkında sektöre deneyim kazandırır.

Kara kutular, uçaklara monte edilmeden önce birçok güvenlik testine tabi tutulurlar. Sadece bu güvenlik testlerinden geçebilen kara kutular uçaklarda kullanılır.

Kara kutu, eski teknolojili bir cihaz olmasına rağmen günümüzde de aynı prensiple çalışır. Uçağın son 25 saatindeki verileri ile beraber kokpit içerisinde gerçekleşen konuşmaların son 2 saati, cihaz tarafından kayıt altına alınır.